Laiklik (laisizm) Nedir?

Laiklik veya laisizm (Fransızca: laïcité), devletin yönetiminde dinin veya dinsizliğin bir referans noktası olmaması gerektiğini, devletin bu konularda tarafsız ve tepkisiz kalması gerektiğini savunan bir ilkedir. Türkçeye Fransızcadan geçmiş olan “laik” kelimesi, Latince “laicus” sözcüğünden türemiştir ve “din adamı olmayan kişi” anlamına gelir. Roma döneminde din adamlarına “Clerici”, din adamı olmayanlara ise “Laici” denilirdi. Aynı kavramın İngilizce karşılığı “secularity” olup, din ve devlet işlerinin ayrı tutulmasını ifade eder. Bu kelime, Latince “çağ” anlamına gelen “saeculum” sözcüğünden türemiştir. Sekülerizm, Türkçeye lâiklik, çağdaşlaşma veya dünyevileşme olarak çevrilebilir. Fransa’da bu kavram için “Laïcité” (Laicisme) terimleri kullanılmaktadır ve fiziksel ve bilimsel olan ile soyut ve dinsel olanın birbirine karıştırılmaması gerektiğini ifade eder.

Laiklik, genel anlamda din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, dinî inançların devlet yönetiminde ve siyasette rol oynamaması esasına dayanır. Bu ilke, din veya dinsizlik karşısında tarafsız ve tepkisiz bir devlet yönetimini savunur. Laiklik, vicdan hürriyetini sağlama amacı güder ve her vatandaşın din, ibadet ve vicdan özgürlüğünü korur. Devlet, bir dine inanıp inanmama meselesini özel bir problem olarak görmez ve fertlerin her türlü dini serbestliklerini kabul eder. Din, laik idarede devlet işlerine karışmaz.

Bu ilke, farklı ülkelerde farklı şekillerde uygulanabilir ve toplumların kültürel ve tarihsel bağlamına göre değişebilir. Ancak temel prensip, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Laiklik, çağdaşlaşma ve insan hakları ile yakından ilişkilidir ve demokrasinin gerekliliği olarak ortaya çıkmıştır.